Vào sáng ngày 14/2 theo giờ Hà Nội, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh yêu cầu áp thuế nhập khẩu đối ứng đối với các quốc gia khác.
Ông Trump chia sẻ trong cuộc họp báo trước khi gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi: “Chúng tôi muốn tạo ra một sân chơi công bằng. Hệ thống thuế nhập khẩu đối ứng sẽ đảm bảo sự công bằng cho tất cả các bên.” Theo đó, Mỹ sẽ đánh thuế lên hàng hóa của các quốc gia với mức thuế tương tự như mức thuế mà các quốc gia đó áp dụng đối với hàng hóa Mỹ.
Tổng thống Mỹ cũng đề xuất các quốc gia giảm hoặc loại bỏ thuế nhập khẩu. Bên cạnh đó, các quốc gia áp dụng thuế giá trị gia tăng (VAT) cũng được coi như đang áp thuế nhập khẩu, và việc chuyển hàng hóa sang nước thứ ba để tránh thuế sẽ không được chấp nhận. Ông lấy ví dụ về châu Âu, nơi áp mức VAT lên tới 20%, điều này gây thiệt hại cho các công ty Mỹ như Apple.
Theo các quan chức Nhà Trắng, thuế nhập khẩu đối ứng không chỉ giải quyết các vấn đề thuế trực tiếp mà còn nhằm vào các rào cản phi thuế quan như VAT, trợ cấp của chính phủ và các chính sách tỷ giá làm cản trở hàng hóa Mỹ xuất khẩu ra ngoài. Bộ Thương mại và Đại diện Thương mại Mỹ sẽ trình bày báo cáo chi tiết về các quốc gia có quan hệ thương mại với Mỹ và cách thức áp thuế đối với từng quốc gia. Howard Lutnick, người được ông Trump chọn làm Bộ trưởng Thương mại Mỹ, cho biết việc nghiên cứu sẽ hoàn thành trước ngày 1/4, ưu tiên các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ để áp thuế cao nhất.
Các quan chức Nhà Trắng cho hay thuế nhập khẩu đối ứng sẽ không được thực thi ngay lập tức mà có thể mất vài tuần hoặc vài tháng để áp dụng, nhằm tạo cơ hội cho các quốc gia đàm phán các điều khoản thương mại mới với Mỹ.
Ông Trump cũng cho biết sẽ sớm áp thuế nhập khẩu riêng biệt đối với ôtô vào Mỹ.
Kế hoạch thuế nhập khẩu đối ứng được ông Trump công bố từ cuối tuần trước, khi ông khẳng định đây sẽ là cách giúp Mỹ “được đối xử công bằng như các quốc gia khác”. Tổng thống Mỹ từ lâu đã chỉ trích Liên minh châu Âu (EU) vì áp mức thuế 10% đối với ôtô nhập khẩu, trong khi Mỹ chỉ áp thuế 2,5%. Ông cũng chỉ trích châu Âu vì “không mua xe Mỹ” nhưng lại xuất khẩu hàng triệu chiếc ôtô vào Mỹ mỗi năm.
Trong các cuộc điều trần gần đây, Lutnick bày tỏ lo ngại về thuế nhập khẩu cao của Ấn Độ, trong khi Jamieson Greer, người được ông Trump chọn làm Đại diện Thương mại Mỹ, phàn nàn về thuế nhập khẩu và các rào cản thương mại của Brazil.
Nguồn tin từ Reuters cho biết, việc xây dựng hệ thống thuế nhập khẩu đối ứng là một thách thức đối với chính quyền Trump, khi họ phải rà soát thuế đối với hàng nghìn sản phẩm từ gần 190 quốc gia. Chính vì vậy, ông Trump chưa thể công bố thuế nhập khẩu đối ứng ngay đầu tuần như dự định trước đó.
Căng thẳng thương mại toàn cầu đã gia tăng trong những tuần qua, khi ông Trump ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico và 10% đối với hàng hóa Trung Quốc vào ngày 1/2. Tuy nhiên, đến ngày 3/2, ông đã quyết định hoãn áp thuế đối với Mexico và Canada sau khi đạt thỏa thuận về việc ngừng buôn lậu và kiểm soát nhập cư với hai quốc gia này.
Thuế nhập khẩu của Mỹ đối với Trung Quốc vẫn có hiệu lực từ ngày 4/2, và ngay lập tức Trung Quốc đã áp thuế trả đũa với mức từ 10-15%. Nước này cũng tiến hành điều tra chống độc quyền với Google, thắt chặt xuất khẩu các kim loại quan trọng và đưa hai công ty Mỹ vào danh sách đen.
Vào đầu tuần này, ông Trump cũng thông báo sẽ áp thuế 25% đối với toàn bộ nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ.
Bài viết có liên quan:
Ông Trump kêu gọi hội nghị thượng đỉnh ba bên với Nga và Trung Quốc, muốn đưa Nga trở lại G7
